| Plan: | Structuurvisie Centrum Rijssen |
|---|---|
| Status: | vastgesteld |
| Plantype: | gemeentelijke structuurvisie |
| IMRO-idn: | NL.IMRO.1742.SVRC2014000-0401 |
Centra van steden en dorpen zijn continu in beweging. De wereld om ons heen verandert. Aankopen worden steeds vaker via internet gedaan. Het kantoor is niet meer altijd de meest logische werkplek., Steden en dorpen in dit deel van het land vergrijzen en de bevolkingsgroei stagneert. Leegstand dreigt. Langzamerhand krimpen de winkelgebieden en ontstaat er in de centra ruimte voor nieuwe voorzieningen. Om in te kunnen spelen op deze veranderingen is “visie” vereist.
Het centrum van Rijssen functioneert tot op heden nog goed. Er is (nog) weinig leegstand en de aantrekkingskracht van het centrum is nog van voldoende niveau. Echter, ook voor Rijssen is het van groot belang om “visie” te hebben om tijdig in te kunnen spelen op de veranderingen die komen gaan en om ontwikkelingen die het centrum zouden kunnen versterken te kunnen faciliteren. Hiervoor is er behoefte aan een adequaat beleidskader. Het huidige beleidskader voorziet onvoldoende in de mogelijkheden om in te kunnen spelen op trends en ontwikkelingen, nieuwe functies en de conservering van de huidige waarden. (Ruimtelijke) kwaliteit is hierbij van groot belang.
Verzoeken en initiatieven kunnen nu niet aan actueel beleid worden getoetst. Er is behoefte aan een herijking van onze bestaande beleidsuitgangspunten. Door middel van vaststelling van een nieuwe structuurvisie voor het centrum wordt aan deze herijking voldaan.
De structuurvisie moet dienen als:
De structuurvisie moet een draagkrachtig document vormen, samen met de belanghebbenden vormgegeven. Door de gewijzigde economische inzichten is er behoefte aan nieuw beleid op het gebied van:
Bovenstaande aspecten worden samengebracht in de (overkoepelende) structuurvisie. Gekozen wordt voor een structuurvisie als bedoeld in de nieuwe Wro. Op deze wijze is de visie wettelijk goed verankerd, digitaal te ontsluiten en te raadplegen voor iedereen en hierdoor gebruiksvriendelijk en burger gericht.
Deze Structuurvisie Centrum Rijssen wil de functionele en ruimtelijke mogelijkheden aangeven voor ontwikkelingen in het centrum van Rijssen. Ze geeft richtlijnen omtrent functie, bouwmassa en verschijningsvorm.
Er is een brede range aan opties gegeven, maar deze lijst is zeker niet uitputtend. Andere niet voorziene functies zijn denkbaar, mits dit past binnen de doelstellingen van de verschillende gebieden.
Sinds de crisis heeft Nederland te maken met een overschot in bepaalde marktsegmenten en marktformules. Er is niet alleen een overschot aan winkelvloeroppervlak, maar ook bepaalde typen kantoren zijn er veel te veel gebouwd. Ruimtelijke initiatieven dienen op grond van nu geldende wetgeving te worden getoetst aan de ‘Ladder voor Duurzame Verstedelijking’ die wil voorkomen dat er teveel voor bepaalde functies en marktsegmenten wordt gebouwd. Initiatiefnemers zullen zelf voor deze toets moeten zorgen wil de gemeente kunnen meewerken. De ladder is een belangrijke, maar zeker niet de enige van de noodzakelijke haalbaarheidsonderzoeken die moeten worden verricht in het kader van de Wet ruimtelijke ordening. Ook van belang zijn bodem- en akoestische onderzoeken, externe veiligheid, flora- en faunaonderzoek, milieuonderzoek, archeologisch onderzoek, etc. Wetgeving kan wijzigen. Initiatiefnemers zullen moeten zorgen voor initiatieven die voldoen aan de op dat moment geldende wetgeving.
Met andere woorden wanneer aan de hand van deze visie kan worden aangetoond dat het initiatief past binnen de functionele en ruimtelijke uitgangspunten, wil dat nog niet zeggen dat het bestemmingsplan kan worden aangepast en vervolgens vergunning kan worden verleend. De initiatiefnemer dient er rekening mee te houden dat hij nog veel werk moet verzetten, wil de gemeente kunnen meewerken. De behandelend ambtenaar kan u daarover nader informeren.
Op basis van gepresenteerde cijfers, bestaande beleidsstukken, gesprekken, presentaties, input via social media en een inloop kan een goed beeld worden geschetst van het functioneren en de uitstraling van het centrum Rijssen als gebied. Door de sterke en zwakke punten, kansen en bedreigingen de revue te laten passeren ontstaat een totaalplaatje en een doorkijkje naar mogelijkheden. Aan de hand van de doelstelling van de structuurvisie is de analyse opgedeeld in vier thema's; historisch, ruimtelijk, functioneel en economisch.
| Sterktes | Zwaktes |
| Historisch | |
| - Oude stadsstructuur is (op enkele plekken nog) herkenbaar. - Historie is op sommige plekken goed bewaard; deel Rozengaarde en deel Julianastraat, op diverse plekken nog mooie individuele historische panden zoals Schildkerk, stadsboerderij, café Spekhorst. |
- Historisch karakter is op vele punten onbekend en onbenut. - De loop van de oude stadswal is op veel plekken onzichtbaar. - Weinig karakteristieke/monumentale panden. - Diverse karakteristieke panden zijn verstopt achter (voorzet)-gevels en reclame. - Nieuwe panden refereren vaak niet naar context Rijssen. |
| Ruimtelijk | |
| - Kleinschalig karakter van panden in het kernwinkelgebied is op diverse plekken goed bewaard gebleven en typeert het centrum. - Omgeving en plein Tusveld, een gebied met uitstraling. - Aanwezigheid van gangen en kamers in het centrum. - Julianastraat en deel Walstraat maken historie zichtbaar. - Gangen en paden verbinden de deelgebieden in het centrum. |
- Gebrek aan ruimtelijke samenhang. - Verbinding tussen station-centrum ontbreekt. - Matige kwaliteit entrees. - Weinig sfeer op plein Hogewal. - Matige uitstraling Elsenerstraat, Enterstraat. - Matige zichtbaarheid centrum van buitenaf. Winkels op hoeklocaties te weinig open door aanwezige reclame (Ziengs, Vögele). - De gangen zijn gesloten en doods. Materialisering is op sommige plekken ondermaats. - Structuur openbare ruimte ontbreekt. - Aankleding openbare ruimte is een allegaartje en ondermaats. - Weinig kwalitatief groen in centrum. - Matige uitstraling verdiepingen winkelpanden. Dit gaat zowel om de uitstraling pui als reclame-uitingen. - Noordkant centrum; rommelig en slecht bereikbaar. - Het Schild is nog te weinig herkenbaar als het centrale plein van het centrum. - Europaplein mist uitstraling, is kaal en donker. - (Entree) Hogewal is achterhaald. - Hoek entree centrum (pand Ziengs) is doods door blinde etalage. - Schild is rommelig. Verzamelplaats van diverse obstakels. - Jumboterrein heeft een lage ruimtelijke kwaliteit. - Fietsenstallingen in het kernwinkelgebied. - Pand ING op flank centrale plein centrum heeft weinig ruimtelijke kwaliteit. - Zwakke relatie De Hogewal-Haarstraat |
| Functioneel | |
| - Goede bereikbaarheid centrum. - Goede (gratis) parkeervoorzieningen op korte afstand winkels. - Veel specifieke winkels, weinig ketens. - Centrum heeft bovenlokale aantrekkingskracht. - Haarstraat en Grotestraat zijn herkenbaar als kernwinkelgebied. |
- Bewegwijzering parkeervoorzieningen is niet overal duidelijk. - Leegstand in centrum. - Leegstand in de straten rondom het centrum (Enterstraat, Rozengaarde). - Europaplein heeft geen duidelijke functie (behalve als marktplein op de maandagochtend). - Deelgebieden zijn niet goed verbonden. |
| Economie | |
| - Diverse lokale grootheden. - Grote koopkrachtbinding en toevloeiing - Naamsbekendheid als kwalitatief goed winkelen. - Actieve ondernemersvereniging. - Het nieuwe winkelen wordt omarmd; Rijssen centrum goed zichtbaar op sociale media, veel winkels met webshop. - Primaat detailhandel en horeca beleidsmatig in het centrum. |
- Verblijfsklimaat in bepaalde deelmilieus ondermaats; geen duidelijke signatuur als winkelgebied - Te veel verspreid aanloopmilieu in plaats van concentratie van functies op hoofdwinkelas - Doorbloeding noord-zuid. - Weinig profijt toerisme. |
| Kansen | Bedreigingen |
| Historisch | |
| - Unieke imago Rijssen op de kaart zetten. Er is hier een verhaal te vertellen. - Historische kwaliteit en cultuur van het centrum meer zichtbaar maken in ruimte, evenementen e.d. - Historische kwaliteit van de individuele gevels zichtbaar maken. - Oude structuren herstellen. - Oud en nieuw kunnen elkaar versterken. - Kleinschalige karakter van het centrum terugbrengen. - Oude stadspoorten zichtbaar maken. - Markt naar Schild en winkelstraten. |
- Verder verlies van historische panden. - Verder verlies van de stadsstructuur. - Verder verlies van historisch besef. - Investeringsbereidheid oude panden in huidige tijd staat onder druk. - Spanningsveld investeringen nieuwe plannen versus behoud kleinschalig karakter. |
| Ruimtelijk | |
| - Attractief centrumgebied met redenen voor verblijf. - Compact centrum. Uitsluiten van de aanloopstraten als winkelgebied. - Verbinden van de deelgebieden. - Terugbrengen kleinschalige schaal. Grote gevels optisch verkleinen zodat korrel past bij identiteit Rijssen. - Kwaliteitsimpuls openbare ruimte; vriendelijk, groen, dorps, schoon en veilig. Aandacht voor kwaliteit van materialen. - Groene lommerrijke Hagen herstellen. - Een nieuwe functie voor het Europaplein - Het Schild als centrale plein doorontwikkelen. - Zichtlijnen op aantrekkelijke en historische panden behouden en versterken. - Entrees van het centrum markeren - De gangen toegankelijker maken en bijvoorbeeld voorzien van gevelopeningen, licht en entrees naar winkels. - Oude(leegstaande) panden herontwikkelen. - Wonen in centrumranden stimuleren (Enterstraat, Rozengaarde). |
- Toename leegstand. - Gewenste bouwmassa/bouwprogramma in relatie tot rendabele planexploitaties. - Spanningsveld tussen de gewenste ruimtelijke kwaliteit en beheer- en onderhoudsaspecten. |
| Functioneel | |
| - Een nieuwe functie voor het Europaplein. - Betere bewegwijzering in en naar het centrum. - Nieuwe functies in het centrum (buiten kernwinkelgebied) stimuleren zoals woningbouw, het nieuwe werken, pick-up points (PUP's). - Rijssen vanuit toeristisch oogpunt meer op de kaart zetten. - Horeca stimuleren rond Schild en Hogewal. - Nieuwe functies Enterstraat, Rozengaarde. - Nieuwe functies op de noord-zuid as om de verbinding met het centrum te verbeteren. - Wonen in de stad stimuleren. - Wonen op de verdieping (kernwinkelgebied) stimuleren (bevorderen leefbaarheid). |
- Een facelift voor het Europaplein brengt nog geen trekker/reden voor verblijf voor het plein. - Beperkte vraag van nieuwe functies. Krimp centrum versus nieuwe functies. |
| Economisch | |
| - Bevolkingsaanwas in een krimpregio. - Inwoners zijn loyaal aan detailhandel. - Jonge bevolking (minder last van vergrijzing). - Investeringsbereidheid, organisatie en lokale kracht van ondernemers en ondernemersvereniging. - Ruimte voor nieuwe horeca in het centrum. - Oudere consument. - Langere verblijfsduur in het centrum creëren waardoor het bestedingsniveau omhoog gaat. |
- Economische crisis; omzet onder druk, uitstel en afstel investeringen. - Gemeentelijke budgetten voor aanleg, beheer en onderhoud worden minder. - Echt funshoppen gebeurt in centra van grotere orde; runshoppen centra met hoge mate functionaliteit. - Internetwinkelen vormt een bedreiging voor diverse branches zoals mode, elektronica, e.d. - Lage koopkracht gemiddelde inwoner van Rijssen. - Oplopende leegstand in heel het centrum. - Ondernemers op leeftijd. Opvolging van zaak? - Teveel leunen op verworven klantenvertrouwen. - Hoge huurprijzen. Kostbaar privaat vastgoed. - Individualisme ondernemer. - Buiten de winkeltijden (in de avonduren) een gevoel van onveiligheid. - Vestiging detailhandel buiten centrum. - Afnemende aantrekkingskracht van de markten. |
Binnen het proces tot opstellen van de SCR2025 is op onderstaande momenten overleg en afstemming gezocht met belanghebbenden. Ook is veel aandacht besteed aan het onder de aandacht brengen van de totstandkoming van de visie.
Algemeen
Facebook en Twitter
Op dit moment kent het Twitteraccount @scr2025 71 volgers. Op dit account zijn ideeën verzameld, interessante artikelen gedeeld en worden de belangrijke stappen in het proces getweet. De input van volgers bleef relatief beperkt. Op facebook heeft de SCR2025 een pagina. Deze pagina wordt geliked door 106 personen. Naast het feit dat de pagina gebruikt wordt om informatie te delen en evenementen aan te kondigen is er weinig tot geen input binnengekomen via dit medium.
Website
Via de gemeentelijke website is een projectpagina te raadplegen met relevante informatie en een film met uitleg over de visie.
Oproepen via huis aan huis bladen
Via het lokale huis-aan-huis blad is aan de lezers gevraagd om mee te denken over de SCR2025 voor het centrum. Hierop zijn diverse reacties binnengekomen die, waar mogelijk, zijn meegenomen in het opstellen van de SCR2025.
Krantenartikelen
Via krantenartikelen is gepoogd om een breed publiek te informeren over de totstandkoming van de visie.
Regulier overleg HABI
Met het (een delegatie van het ) bestuur van de lokale handelsvereniging HABI heeft regelmatig regulier overleg plaatsgevonden. Deels hadden deze overleggen tot doel om informatie te geven over de stand van zaken van de SCR2025. Deels zijn deze overleggen ingezet om input te vergaren voor de SCR2025.
Incidenteel overleg belanghebbenden
Diverse belanghebbenden wisten hun weg naar het gemeentehuis te vinden met betrekking tot inhoudelijke vragen over de SCR2025. Met hen heeft incidenteel overleg plaatsgehad. Het gaat hier met name om individuele ondernemers. Ook met Toerisme Rijssen-Holten heeft incidenteel overleg plaatsgehad.
Overleggen met Provincie Overijssel
Met de provincie Overijssel is nauw contact over het proces en de inhoud van de SCR2025. Op diverse momenten in het proces heeft overleg plaatsgevonden.
Bestuurlijke terugkoppeling
Het college en de raad zijn op diverse momenten betrokken geweest bij de totstandkoming van de visie.
Bijzondere bijeenkomsten
Inspiratiebijeenkomst 11 november 2014
Op uitnodiging zijn diverse belanghebbenden vanuit verschillende achtergronden samengekomen om na te denken over de toekomst van het centrum van Rijssen. Er waren diverse doelgroepen aanwezig zoals ondernemers, bewoners, afgevaardigden vanuit belangengroepen/verenigingen en raadsleden. Na een inspirerende lezing over centra in het algemeen en trends en ontwikkelingen in deze gebieden is de groep buiten gaan kijken naar het centrum. Opdracht buiten was om de goede en slechte aspecten van het centrum te benoemen. Deze aspecten zijn allemaal verzameld en gebundeld in een verslag. De uitkomsten zijn teruggekoppeld naar de deelnemers en zijn tevens meegenomen in de SWOT voor het centrum.
Algemene ledenvergadering HABI 28 april 2015
Op de algemene ledenvergadering van de HABI zijn de concept kaartlagen voor de SCR2025 gepresenteerd. Input is meegenomen in de verdere uitwerking van de SCR2025.
Algemene inloopbijeenkomst concept voorontwerp SCR2025 op 23 juni 2015
Via de huis-aan-huisbladen was een algemene inloopbijeenkomst aangekondigd. De opkomst was laag. Met de aanwezige belanghebbenden is gediscussieerd over de concept kaartlagen. Opmerkingen zijn, indien relevant, meegenomen in de verdere uitwerking.
Marktconsultatie 7 juli 2015
Op uitnodiging zijn diverse afgevaardigden van marktpartijen uitgenodigd om, samen met het college, te discussiëren over de concept kaartlagen voor de SCR2025. Het was een nuttige bijeenkomst waarbij vooral het gevoel dat we op de goede weg zitten werd benadrukt. Relevante opmerkingen zijn meegenomen.